1.III.1972 r. Minister rolnictwa ogłosił III statut Instytutu, Statut ten podaje następujący zakres prac dla Instytutu:

 "Podstawowym zadaniem Instytutu jest prowadzenie prac naukowo - badawczych i usługowo - badawczych w zakresie uprawy, nawożenia i gleboznawstwa. Do zadań Instytutu należą w szczególności:

        Prowadzenie prac naukowo - badawczych w zakresie:

          poznania środowiska roślinnego oraz metod jego kształtowania obejmujących:

        - uprawy roli i zagadnienia płodozmianowe,

        - nawożenie,

        -  mikrobiologię,

        - agrometeorologię,

        - ochrony i rekultywacji gruntów ornych,

        - biologii, biochemii, fizjologii, uprawy poszczególnych gatunków roślin rolniczych,

        - zagadnień związanych z hodowlą i uprawą tytoniu i chmielu,

        - organizacji  produkcji roślinnej,

       - dokształcanie i doskonalenie kadr specjalistów z dziedzin naukowych objętych działalnością Instytutu.

       - upowszechnianie wyników badań naukowych i współdziałanie we wdrażaniu ich do praktyki.

      - sprawowanie funkcji wiodącej w stosunku do instytutów naukowo - badawczych oraz innych placówek resortu planów doświadczalnictwa terenowego dotyczących produkcji roślinnej.

       - nadzór metodyczny nad działalnością stacji chemiczno - rolniczej.

     - kontrola jakości produkcji nawozów mineralnych i wapniowych w zakładach produkcyjnych oraz bezpłatne wykonywanie analiz tych nawozów zakwestionowanych w toku kontroli, a także na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa.

       - wykonywanie innych zadań zleconych przez Ministra Rolnictwa,

 

       Zadania swe Instytut realizuje przez:

       - wykonywanie zatwierdzonego planu badań i prac,

      - doskonalenie i podnoszenie kwalifikacji naukowych pracowników własnych oraz udział w podnoszeniu kwalifikacji kierowniczej kadry jednostek organizacyjnych resortu rolnictwa w zakresie działalności Instytutu,

       - prowadzenie działalności wydawniczej, obejmującej publikowanie wyników badań w formie wydawnictw naukowych i popularno - naukowych,

      - współpraca z Polską Akademią Nauk, szkołami wyższymi, instytutami rolniczymi, placówkami naukowymi i doświadczalnymi, odpowiednimi organizacjami naukowo - technicznymi oraz instytucjami gospodarczymi,

     - śledzenie rozwoju nauk w kraju  i za granicą związanych z działalnością instytutu w ramach współpracy dwustronnej z odpowiednimi placówkami naukowo - badawczymi oraz uczestnictwo w międzynarodowych i krajowych konferencjach, seminariach, sympozjach i zjazdach.

      - odpłatne dokonywanie ekspertyz, prac doświadczalnych oraz innych prac naukowo badawczych i usługowo - badawczych na zlecenia zainteresowanych jednostek,

       - wykonywanie zadań branżowego ośrodka informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej określonych w odrębnych przepisach,

       - pełnienie funkcji branżowego ośrodka normalizacyjnego, związanej z działalnością Instytutu, na podstawie odrębnych przepisów,

       - opiniowanie i ocenę prac racjonalizatorskich,

       - organizowanie konferencji zjazdów i narad naukowych ".

       W 1975 roku w wyniku reorganizacji administracji w kraju Instytutowi podporządkowano Rejonowe Stacje Chemiczno - Rolnicze. Nastąpiły dalsze zmiany statutowe (Zarządzenie Ministra Rolnictwa nr. 165 z dnia 12 sierpnia 1975 r.).