Przemówienie wygłoszone przez J.W. Kazimierza Krzywickiego p.o. Dyrektora Głównego Komissyi  Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego dn. 30 września roku 1862 w Nowej Aleksandryi podczas uroczystości otwarcia Instytutu Politechnicznego i Rolniczo-Leśnego.

   „ Chwila obecna zostanie dla wszystkich na zawsze pamiętną. Nowy przybytek nauk powstaje na ziemi naszej. Pośpieszyłem stanąć wśród was panowie, aby wspólnie uczcić dzień tak uroczysty. Ustawa o wychowaniu publicznem, nadając krajowi Instytut Politechniczny, czyni zadosyć jednej z najważniejszych jego potrzeb; będą się tu przysposabiać umiejętni, zawód swój miłujący specjaliści, którzy zrozumieją, że w powołaniu ich leżą piękne cele: przyczynianie się do zamożności kraju i dobrego bytu ogólnego. Z prawdziwą pociechą dowiaduję się, że kraj pojmując ważność Instytucyi za łaską Monarchy dziś powstającej, tak licznie wysłał tu młodzież, by co rychlej sposobić się poczeła do tyle pożytecznego i ważnego zawodu. Nie wątpię, że panowie, którzy od dzisiaj ciało nauczycielskie tej szkoły składacie, potraficie godnie odpowiedzieć i zaufaniu, które w was Rząd położył i oczekiwaniom, jakie do nowej Instytucyi sprawiedliwie kraj przywiązuje. Rozwinąć ją i poprowadzić umiejętnie, zaszczepić w niej tradycyę sumiennej i gruntownej nauki, oto wasze zadanie panowie. Nie mylę się pewno jeśli mniemam, iż młodzież ułatwi wam mozolną pracę nauczania, oddając się gorliwie i wyłącznie nabywaniu wiadomości, za podstawę przyszłego ich zawodu służyć mających. Wyłącznie, powiadam, gdyż młodzież do tego zakładu przybywająca, dla nauki i po naukę przybywa, jej też zupełnie oddać się powinna. Pragnąc sposobić się do usług publicznych, nie zapomni ani na chwilę, że pierwszym warunkiem na tej drodze jest ścisłe pełnienie przyjętych na się obowiązków. Oby łaska Najwyższego, o którą przed chwilą u stóp ołtarzy błagaliśmy, pozostała na zawsze z tym nowo powstającym zakładem. Instytut Politechniczny jako otwarty ogłaszam.”

    Po tej przemowie odebrana została przysięga od nowo wstępujących do służby rządowej profesorów. Zaproszeni na uroczystości księża Reformaci z Kazimierza Dolnego, dopełnili następnie obrzędu poświęcenia całego gmachu, po czym Dyrektor Główny udał się na zwiedzanie muzeów, gabinetów i lokali zakładu. Następnego dnia wezwał do auli Instytutu zebraną w Nowej Aleksandrii (Puławach) młodzież i zapoznał ją z obowiązkami "jak szkodliwe mogłoby być błędne pojmowanie takowych, jak niezbędną jest rzeczą, aby pracowicie i gorliwie oddała się naukom, czem jedynie zakwitnie nowo powstający zakład i zadość uczyni najważniejszej potrzebie kraju." Wieczorem Dyrektor Krzywicki wezwał do siebie całe grono nauczycielskie i szczegółowo naradzał się z nim nad wszystkimi potrzebami Instytutu, "nieodzownemi do postawienia go na stopie wyższego zakładu naukowego".


Źródło:

Gazeta Warszawska nr., 239 z dn. 18 października 1862 r.